بارداری خارج از رحم چه زمانی مشخص می شود؟
بارداری دارای مراحل مختلفی شامل لقاح، لانه گزینی و زایمان است. زمانی که تخمک بارور شده در لوله فالوپ مسیری را طی می کند تا به رحم برسد، ممکن است به دلایل مختلفی در جایی غیر از رحم کاشته شود. در چنین شرایطی گفته می شود بارداری خارج از رحم اتفاق افتاده است. پزشکان معتقدند حدود ۹۰ درصد از بارداری های خارج از رحم در لوله فالوپ ایجاد می شود و در موارد بسیار نادری نیز ممکن است تخمک در دهانه رحم تخمدان یا داخل حفره شکمی کاشته شود. در این شرایط ممکن است آزمایش بارداری برای خانم مثبت شود. اما اگر تخمک جایی به غیر از رحم باشد، نمی تواند به طور درستی رشد کند. پزشکان نیز به هیچ طریقی نمی توانند آن را داخل رحم ببرند و لذا تنها راه در این شرایط پایان حاملگی است؛ زیرا در غیر این صورت جان مادر به خطر می افتد. سوالی که ممکن است برای شما پیش بیاید این است که مادر از کجا باید بفهمد که حاملگی او خارج از رحم است؟ در پاسخ به این سوال باید بگوییم که معمولاً بین هفته های ۴ تا ۱۲ علائم بارداری خارج از رحمی بروز پیدا می‌کند. البته برخی از خانم ها هیچگونه علائمی ندارند و تا زمانی که جواب آزمایشات اولیه خود را به پزشک نشان می دهند، متوجه این موضوع نخواهند شد. شاید برایتان عجیب باشد اگر بدانید که این عارضه جزو شایع ترین علل مرگ مادران در سه ماهه اول بارداری به حساب می آید. در ادامه در خصوص علائم بروز این اتفاق بیشتر صحبت می کنیم.
علائم بارداری خارج از رحم
در بیشتر موارد علائم اولیه بارداری خارج از رحم مشابه زمان نشانه های بارداری طبیعی است. اما زمانی که تخمک بارور شده جایی خارج از رحم رشد می کند، علائم غیر عادی ظهور پیدا می کند. به عنوان مثال در صورتی که فرد آزمایش بارداری دهد، جواب آن مثبت شده و در مراحل بعدی علائمی نظیر حالت تهوع برای او ایجاد می شود. از اصلی ترین علائم بارداری خارج از رحم می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- دردهای لگنی
- ضعف و سرگیجه
- احساس گرگرفتگی عضلانی و درد در ناحیه زیر شکم و کمر
- خونریزی و لکه بینی واژینال
در برخی از مواقع ممکن است لوله فالوپ پاره شود و درد و خونریزی شدید گردد. در نتیجه علائم بیشتری آشکار می شود که عبارت اند از:
- درد در ناحیه شانه و گردن
- درد زیاد در ناحیه زیر شکم، لگن و کمر
- فشار بر رکتوم و مشکلات روده
- غش کردن و سرگیجه فشار
- خون پایین درد ناگهانی و شدید در یک سمت شکم
زمانی که تخمک بارور شده رشد زیادی کند، باعث پارگی لوله فالوپ می شود و خونریزی زیادی را به وجود می آورد که البته ممکن است این خونریزی در فضای شکم ریخته شود و موجب غش، سبکی شدید سر و یا حتی سنکوپ گردد. به همین دلیل است که اکیداً توصیه می شود هر کدام از علائم بارداری خارج از رحم را داشتید، بلافاصله با پزشک تماس بگیرید و به اورژانس مراجعه نمایید.
از کجا بفهمیم بارداری خارج از رحم است؟
اگرچه احتمال ایجاد بارداری خارج از رحم از دو درصد هم کمتر است، اما توصیه می کنیم اگر علائم آن را داشتید، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید. این عارضه معمولاً در هفته هشتم بارداری خود را نشان می دهد. حدود ۱۵ درصد از حاملگی های خارج از رحم پس از پارگی لوله فالوپ تشخیص داده می شود. در این شرایط پزشک آزمایشاتی را برای درمان تجویز کرده که باید مادر هرچه سریع تر آنها را انجام دهد تا خطری متوجه سلامت او نشود. در برخی از موارد خانم ها متوجه علائم اولیه بارداری خارج از رحم نمی شوند و هنگام سونوگرافی و آزمایش خون بارداری، این عارضه را می فهمند. چرا که تشخیص این موضوع در مراحل اولیه نیاز به دقت بالایی دارد.
برخی از خانم ها برای تایید بارداری خود از بیبی چک استفاده می کنند که این وسیله علائم بارداری خارج از رحم را مشخص نمی کند. اما در آزمایش بارداری بتا که میزان هورمون اچ سی جی مورد بررسی قرار می گیرد، ممکن است این موضوع تشخیص داده شود. هورمون اچ سی جی در دوران بارداری ترشح می شود و زمانی که لانه گزینی تخمک بارور شده اتفاق می افتد، این میزان هورمون به طور چشمگیری بالا می رود. زمانی که بارداری خارج از رحم اتفاق افتاده باشد، میزان این هورمون از حالت عادی کمتر است. لذا در چنین شرایطی احتمال بارداری خارج از رحم تا حدی مشخص می شود. اما کسب اطلاعات دقیق تر با بررسی های سونوگرافی توسط پزشک انجام می شود. این را بدانید که سونوگرافی واژینال از سونوگرافی شکمی برای تشخیص چنین موضوعی دقیق تر است. برخی از پزشکان حاذق و با تجربه نیز با معاینه دستی و تکان دادن رحم متوجه این موضوع می شوند. یعنی اگر در این شرایط مادر در ناحیه لگن درد شدیدی را احساس کرد، احتمال بارداری خارج از رحم وجود دارد. همه این موارد باید به دقت توسط پزشک مورد بررسی قرار بگیرد.
خونریزی بارداری خارج از رحم چند روز است؟
زمانی که بارداری خارج از رحم اتفاق بیفتد و منجر به پاره شدن لوله فالوپ گردد، درد و خونریزی شدیدی ایجاد می شود که در این شرایط باید به پزشک مراجعه کنید. اگر بارداری خارج از رحم تشخیص داده شود و آنقدر پیشرفت کرده باشد که فقط توسط جراحی درمان شود، باید این کار را انجام داد. پس از جراحی نیز تا ۶ هفته ممکن است خونریزی و دفع لخته های کوچک وجود داشته باشد. این خونریزی ها کاملاً طبیعی است، اما اگر خونریزی های این زمان شامل لخته های بزرگ و ترشحات بد بو بود، باید بلافاصله به پزشک مراجعه کنید. ضمنا باید تمام نکات مراقبت های بعد از عمل را رعایت نمایید.
سوالات متداول
منشا بروز این اتفاق موارد مختلفی می باشد که عبارت اند از بیماری های التهابی لگن، عفونت های مقاربتی، جراحی رحم و لوله های فالوپ، سابقه بارداری خارج از رحم، مصرف دخانیات، درمان های ناباروری و…
علائم این نوع بارداری مشابه به بارداری های طبیعی است. اما اگر این بارداری به پاره شدن لوله فالوپ منجر شود علائمی نظیر درد و خونریزی را به همراه دارد.
این نوع بارداری برای جنین و مادر خطرناک است و اگر تشخیص داده نشود، منجر به پاره شدن لوله های فالوپ می گردد که با خونریزی و درد زیادی همراه است و نهایتاً امکان دارد باعث شوک هموراژیک و مرگ مادر گردد.
وزن ایده‌آل خود را حفظ کنید و از رفتارهای پرخطر که باعث بروز بیماری های مقاربتی می گردد، پرهیز نمایید و برای انجام معاینات دوره ای به متخصص زنان مراجعه کنید.
درمان این مشکل با توجه به محل لانه گزینی جنین و پیشرفت آن به دو شکل جراحی و دارویی انجام می شود. در صورتی که علائم ناپایدار و خطرناک شود، فرد باید سریعاً تحت جراحی قرار بگیرد. اما اگر در هفته های اول این موضوع تشخیص داده شود، با تجویز دارو تحت نظر پزشک، شرایط توقف رشد جنین فراهم خواهد شد.
