چه کارهایی باعث نازایی میشه؟
معمولا زمانی که زوج ها برای بچه دار شدن اقدام می کنند، اما آزمایش های بارداری نتیجه منفی نشان می دهد، اضطراب و ناراحتی بر زوجین تحمیل خواهد شد و امیدشان را از دست داده و فکر می کنند نابارور شده اند. باید بدانید که باعث نازایی در زنان و مردان به دلایل مختلفی ایجاد می شود. در واقع برای بعضی از افراد عواملی مثل سبک زندگی، استرس، تغذیه، سن و سال و… می تواند دلیل باردار نشدن باشد. معمولاً خانم ها با مشاهده علائم مکرر مختلف می توانند متوجه مشکلات مربوط به ناباروری خود گردند؛ اما آقایان نشانه خاصی ندارند و نمی توان ناباروری آنها را تا قبل از انجام آزمایشات لازم همچون آنالیز اسپرم و… مشخص کرد.
حال برای افراد این سوال ممکن است به وجود بیاید که چه کارهایی باعث می‌شود تا فرد نازا شود؟ پاسخ به این سوال بسیار وسیع و گسترده است؛ اما به طور کلی بعضی از عادات غلط و عوامل محیطی روی قدرت باروری به شدت تاثیر می گذارد و حتی ممکن است باعث نازایی شود. این موارد عبارت اند از:
ـ مصرف بیش از اندازه الکل و استعمال دخانیات
ـ مصرف کردن مواد مخدری همچون کوکائین، اکستازی، ماری جوانا، کتامین و…
ـ داشتن رژیم غذایی ناسالم که فاقد مواد مغذی است
ـ کمبود شدید وزن یا چاقی بیش از اندازه
ـ تجربه تروما
ـ استرس و اضطراب شدید
ـ قرار گرفتن بیش از اندازه در معرض بعضی از مواد سمی و شیمیایی
ـ انجام ورزش ها و فعالیت های فوق العاده شدید و سنگین
ـ الگوی خواب نامنظم و نداشتن خواب کافی
ـ مصرف بعضی از داروهای ضد افسردگی و یا استروئیدها
و…
اصلی ترین دلایل نازایی چیست؟
نازایی دلایل مختلفی دارد که هر کدام از آنها ممکن است برای آقایان یا خانم ها ایجاد شود. در ادامه به مهم ترین دلایل نازایی می پردازیم:
۱ـ نازایی مرتبط با سن: بدیهیست با افزایش سن، قدرت باروری آقایان و خانم ها کاهش پیدا می‌کند؛ خصوصاً این مسئله برای یک خانم اهمیت دارد، چرا که اگر سن آنها افزایش پیدا کند، به یائسگی نزدیک تر می شوند و کیفیت و میزان تخمک های آنها نیز کم خواهد شد. به همین دلیل گفته می شود که بهتر است بارداری در سنین پایین تر رخ دهد. برای آقایان بهتر است پیش از ۴۰ سالگی انجام شود و برای خانم ها نیز بهتر است بارداری در سن ۲۰ تا ۳۰ سالگی صورت پذیرد.
۲ـ نازایی مرتبط با اختلالات هورمونی: نوسان در سطح هورمون ها نیز روی چرخه قاعدگی و تخمک گذاری و تولید اسپرم و شکل اسپرم ها تاثیرگذار می باشد؛ لذا این مسئله هم برای آقایان و هم برای خانم ها ممکن است به یک مشکل در زمینه باروری تبدیل شود. اختلال در غده تیروئید و عملکرد غده هیپوفیز از جمله مواردی است که می‌تواند مرتبط با نازایی باشد.
۳ـ ناباروری مرتبط با رحم و لوله فالوپ: در بعضی از مواقع علت ناباروری به ناهنجاری ها و ضایعات رحمی از جمله پولیپ های رحمی، فیبروم ها، رحم دوگانه، رحم تک شاخ یا دوشاخ و… مرتبط می باشد. از طرفی در صورتی که لوله های فالوپ به دلایل مختلفی از جمله جراحی یا عفونت های مقاربتی دچار مشکل شوند، از رسیدن اسپرم به تخمک مانع شده و نهایتاً باعث ناباروری می شوند. در واقع مسدود شدن لوله های فالوپ باعث می شود تا لقاحی صورت نگیرد. لازم به ذکر است که آندومتریوز نیز جزو یکی از مشکلاتی است که روند لانه گزینی تخمک بارور شده را مختل کرده و باعث نازایی می شود.
۴ـ ناباروری مرتبط با مشکلات مردانه: مسائلی نظیر واریکوسل، اختلال در تولید اسپرم، انسداد مسیر اسپرم، عفونت های مقاربتی و عفونت های مجاری ادراری، بیماری های ژنتیکی و مزمن، اختلال در نعوظ، عدم عملکرد صحیح بیضه ها، انزال زود رفت یا پس رفت انزال، بیماری های مزمن و… تحت عنوان ناباروری مردانه از جمله عوامل نازایی محسوب می شوند.
خوردن چه غذاهایی باعث نازایی می شود؟
- چربی های اشباع شده: یکی از خوراکی هایی که باعث نازایی خواهد شد چربی های اشباع شده است. دلیل ایجاد این موضوع نیز این است که این چربی ها با بالا بردن میزان استروژن، تعادل هورمونی را بر هم می زنند و نهایتاً باعث نازایی خواهند شد.
- کافئین: جالب است بدانید که مصرف زیاد کافئین تعادل هورمونی و عملکرد تخمدان ها را تحت تاثیر منفی قرار می‌دهد و از جمله خوراکی هایی است که می‌تواند باعث نازایی گردد.
- قند و شکر: در صورتی که بیش از اندازه قند و شکر مصرف کنید، وزن بدن بالا رفته و مقاومت بدن به انسولین باعث تشدید عوامل ایجاد کننده نازایی خواهد شد.
- غذاهایی با مواد نگهدارنده: بر اساس پژوهش های به عمل آمده، مواد افزودنی و نگهدارنده در بعضی از غذاها نظیر سوسیس کالباس، کنسرو ماهی و… روی سلامت تخمدان ها تاثیر منفی می گذارد؛ لذا می‌توان این خوراکی ها را جزو خوراکی هایی که باعث ایجاد نازایی می شوند، دانست.
چه بیماری هایی باعث نازایی میشه؟
بیماری هایی وجود دارند که می توانند روی باروری تاثیر منفی بگذارند و باعث بروز مسئله نازایی گردند. در ادامه رایج ترین بیماری های مرتبط با ناباروری را عنوان می کنیم:
° بیماری های خود ایمنی نظیر بیماری لوپوس، بیماری های مقاربتی مثل ایدز، سفلیس و…، عدم تعادل تیروئید، چاقی و اضافه وزن بسیار شدید، دیابت های کنترل نشده، عفونت های لگنی، مشکلات روحی روانی مانند افسردگی و اضطراب شدید و… همگی می توانند در زمره بیماری هایی قرار بگیرند که باعث ایجاد نازایی ها خواهند شد. توصیه ما به زوج های عزیز این است که در صورت داشتن بیماری های جسمی، هرچه سریع تر اقدامات لازم را برای برطرف کردن آن انجام دهند. جهت برطرف کردن مشکلات روحی روانی نیز می توانند مشاوره بارداری انجام داده و از روانشناسان کمک بگیرند.
مقالات تخصصی دکتر لیلا نظری معروف به دکتر پنجه طلا نازایی را در لینک زیر مشاهده بفرمایید.
https://scholar.google.com/citations?user=gIzTM2UAAAAJ&hl=en&oi=ao
سوالات متداول
در صورتی که یک سال برای بارداری اقدام کرده اید، اما موفق به دریافت نتیجه نشده اید، احتمالاً با مشکل باروری مواجه هستید؛ لذا باید برای کسب نتایج دقیق تر به پزشک مراجعه کنید تا با انجام معاینات بیشتر، نتیجه قطعی به شما اعلام شود.
خانم ها و آقایان به دلایل بیولوژیکی و پزشکی مختلفی ممکن است هرگز قادر به بچه دار شدن نباشند؛ مثلا در خانم ها آسیب جدی به رحم یا فقدان مادرزادی تخمدان و رحم، اختلالات کروموزومی و ژنتیکی و یائسگی زودرس از جمله این موارد می‌باشد و در آقایان سرطان های مرتبط با بیضه، آسیب جدی به بیضه ها و توقف تولید اسپرم از جمله مواردی است که ممکن است فرد را عقیم کند.
در بعضی از موارد اساساً علت ناباروری مشخص نیست که پزشکان آن را به عنوان ناباروری غیرقابل توضیح یاد می کنند؛ در بعضی از مواقع ممکن است حتی با وجود سالم بودن زن و مرد به دلیل مواردی نظیر استرس و اضطراب بارداری ایجاد نشود که برای برطرف کردن این مشکل، زوجین باید تحت مشاوره بارداری قرار گرفته و بتوانند با کنترل و مدیریت استرس، تجربه بارداری موفق را داشته باشند.
بله این مشکل ممکن است موجب ناباروری گردد؛ اما اگر تشخیص و درمان آن به موقع صورت پذیرد، مشکل برطرف خواهد شد و فرد می تواند باردار شود.
